Beste rookmelder of brandmelder

Op het eerste gezicht lijkt een rookmelder een redelijk eenvoudige aankoop. Er zitten echter enkele haken en ogen aan de aanschaf van dit belangrijke apparaat. Je doet er daarom goed aan om je zorgvuldig in te lezen voordat je overgaat op de installatie van je nieuwe brandmelder. Wij helpen je graag verder bij het beveiligen van je woning tegen brandschade. 

Wat is een rookmelder?

Het is de ergste nachtmerrie van menig huizenbezitter: er breekt brand uit in je woning en al je bezittingen gaan in vlammen op. Alhoewel huizen over het algemeen steeds veiliger worden, komen woningbranden toch vrij regelmatig voor. Vuur verspreidt zich immers razendsnel, waardoor je vroeg in moet grijpen wil je de ergste schade kunnen voorkomen. Er breken in ons land jaarlijks duizenden woningbranden uit, waarbij de schade vaak hoog oploopt. Zo bedroeg de totale materiële schade die ten gevolge van brand bij Nederlandse verzekeringen werd geclaimd in 2019 ruim 220 miljoen euro, zo blijkt uit cijfers van de Brandweeracademie. Deze claims dekken bovendien niet alle geleden schade. Er gaan namelijk ook vaak onvervangbare bezittingen verloren in de vuurzee, zoals bijvoorbeeld kostbare familie-erfstukken. Ook gebeurt het niet zelden dat huisdieren omkomen in een woningbrand.

• Hoe ontstaan woningbranden?

Woningbranden ontstaan meestal als een gevolg van menselijke fouten. Een ongeluk zit namelijk in een klein hoekje. Zo kan er ongemerkt brand ontstaan wanneer je de kaarsen te dicht bij de gordijnen zet, of als er iets misgaat bij het koken. Maar ook kortsluitingen veroorzaakt door huishoudelijke apparaten kunnen resulteren in een woningbrand. Helaas merk je dit vaak pas als het al te laat is.

• Advies van de beste!

Een rookmelder is volgens de brandweer de meest effectieve beveiliging tegen het uitbreken van brand in huis. Het is momenteel echter niet goed gesteld met de brandveiligheid van woningen in ons land. Alhoewel het merendeel van de huishoudens wel beschikt over een rookmelder, werkt deze zelden naar behoren. Zo hangt deze regelmatig op de verkeerde plek, of neemt men niet de moeite om de batterijen te vervangen zodra dit nodig is. Dit is zorgwekkend, aangezien brandmelders in geval van nood levens redden.

Een detector slaat gelijk alarm bij het waarnemen van de eerste rookdeeltjes in de lucht. Deze deeltjes worden ook wel aerosolen genoemd. Hierdoor heb je ruim de tijd om de oorzaak van de brand op te speuren en eventueel te blussen. Zo voorkomt de brandmelder dat een beginnend vuurtje uit de hand loopt en hoeft er meestal geen brandweer aan te pas te komen. In het geval dat de brand ’s nachts plaatsvindt, word je bovendien gewekt door het harde geluid dat het apparaat produceert. Aangezien je wanneer je slaapt niets meer ruikt, is dit geen overbodige luxe. De meeste slachtoffers van woningbranden vallen namelijk niet door het vuur zelf, maar eerder door het inademen van de rook die hier vanaf komt. Door de giftige gassen raak je binnen enkele minuten bewusteloos, een gevaarlijke situatie. Er bestaan bovendien brandmelders die in directe verbinding staan met de alarmcentrale. Deze alarmeren automatisch de brandweer, mocht je het alarm zodra deze afgaat niet binnen een vaste tijd uitschakelen. Dit zorgt ervoor dat je bezittingen ook veilig zijn wanneer je zelf niet thuis bent. 

Welke soorten brandmelders zijn er?

Er zijn verschillende soorten rookmelders op de markt. We vatten de belangrijkste kenmerken van deze melders voor je samen. 

• Optische rookmelder

Optische rookmelders werken door middel van infraroodstraling. Indien de lichtgevoelige cel detecteert dat deze straling wordt onderbroken (zoals het geval is bij rookvorming), gaat het alarm af. Er zijn twee soorten optische rookmelders: puntrookmelders en lijnmelders. In woningen worden meestal puntmelders aangebracht, terwijl je lijnmelders vaker terugziet in grote bedrijfsruimtes. Het is in Nederland verplicht om optische rookmelders te installeren in nieuwbouwwoningen. Maar ook voor bestaande woningen is dit type melder over het algemeen de beste keus.

• Thermische brand melder

Sommige brandmelders reageren op temperatuurverschillen. Deze gaan af als de temperatuur in een kamer snel stijgt of als deze een bepaalde grenswaarde overschrijdt. Deze melders zijn vooral geschikt als alternatief voor vertrekken waar je beter geen optische rookmelders kan plaatsen, zoals de badkamer of keuken. De warme dampen en rook die hier in de lucht hangen zorgen anders namelijk geregeld voor vals alarm. Aangezien de meeste slachtoffers van woningbranden vallen door het inademen van rook, is het in andere gevallen wel aan te raden om voor een optische rookmelder te gaan.

• Ionisatie rookmelder

Ionisatierookmelders bevatten een radioactieve bron, die schade toe kan brengen aan het milieu. Hierdoor kan je deze melders niet zomaar weggooien. Ook reageren ionisatierookmelders later dan optische rookmelders in het geval van een smeulbrand. Daarom wordt dit soort rookmelder in ons land al sinds 2002 niet meer verkocht. Mocht jouw huis nog beschikken over een ionisatierookmelder, is het aan te raden om deze te vervangen door een moderner exemplaar. Je kan je oude ionisatierookmelders wegbrengen naar het klein chemisch afvalstation van de gemeente.

• Brandgasmelder

Een minder populair alternatief op de hierboven genoemde soorten brandmelders is de brandgasmelder. Deze melder meet de hoeveelheid moleculen in de lucht waarvan bekend is dat deze vrijkomen bij brand (zoals koolstofmonoxide en koolstofdioxide). Deze melders zijn echter erg duur, waardoor je ze zelden terugziet in particuliere woningen.

• Vlammenmelder

Er bestaan ook vlammenmelders. Deze melders richten zich op het detecteren van de ultraviolette- of infraroodstraling die een vlam uitstraalt. Dit type melder wordt over het algemeen als minder veilig beschouwd, aangezien deze pas afgaat zodra er ook echt sprake is van vuur. Aangezien de rook die voor dit punt al ontstaat al een gevaar vormt voor de gezondheid, adviseren wij om te gaan voor een optische rookmelder. 

• Combinatie brandmelder

Een laatste optie is de combinatiemelder. Dit is een melder die gebruik maakt van verschillende methoden om een woningbrand te detecteren. Een optische melder kan bijvoorbeeld worden aangevuld met een thermische en/of brandgasmelder, waardoor deze nog beter zal zijn in het bespeuren van brand. Over het algemeen is de aanschaf van een enkel systeem echter voldoende om de brandveiligheid in huis te garanderen. 

Rookmelder kopen? Hier let je op.

Buiten de verschillende typen rookmelders om, bestaan er ook diverse extra functies waar deze apparaten over kunnen beschikken. Je doet er goed aan om op de volgende zaken te letten bij de aankoop van een rookmelder.

• Slimme of reguliere brandmelder

Er bestaan tegenwoordig slimme rookmelders die je kan koppelen met je smart devices. Dit biedt een grote verscheidenheid aan extra mogelijkheden. Zo kan je smart rookmelder je bellen of waarschuwen door middel van een mail- of pushbericht in het geval van brand. Een bijkomend voordeel is dat je hierbij meestal ook op de hoogte wordt gebracht van de precieze locatie van de brand. Ook krijg je via je gekoppelde apparaten toegang tot een hoop geavanceerde instellingen. Je kalibreert bijvoorbeeld eenvoudig de gevoeligheid van de sensor indien deze zich boven je kookstel bevindt. Zo verklein je de kans op vals alarm. Ook voer je op deze manier gemakkelijk een batterijtest op afstand uit. Een extra functie is het koppelen van je slimme brandmelder met andere systemen in huis, zoals je inbraakbeveiliging. Deze ontgrendelt dan bijvoorbeeld automatisch de sloten op je deuren en ramen in het geval van brand, waardoor je sneller kan vluchten in geval van nood.

• Rookmelder verbinden met de alarmcentrale

Een tweede punt van aandacht is de mogelijkheid tot een directe verbinding met de alarmcentrale. De meeste rookmelders slaan enkel alarm door middel van een hoge pieptoon. Er bestaan echter ook modellen die automatisch contact opnemen met de alarmcentrale indien deze als ze afgaan niet binnen een bepaalde tijd worden uitgeschakeld. In de praktijk betekent dit dat de brandweer snel ter plaatse is, ook wanneer je zelf niet thuis bent. Een risico is natuurlijk het slaan van vals alarm, waardoor de brandweer voor niets uitrukt. Je verkleint de kans hierop door het zorgvuldig afstellen van de gevoeligheid van de sensor van je rookmelder.

• Gekoppelde of losse brandmelders

Er bestaan ook koppelbare rookmelders die je met elkaar kan verbinden. Mocht er dan bijvoorbeeld brand uitbreken in de keuken, gaan ook de melders die zich in de slaapkamers bevinden af. Op deze manier word je overal in huis tijdig gewaarschuwd. Hierdoor wordt de kans kleiner dat het vuur zich zonder jouw weten verspreidt. Een extra mogelijkheid is het koppelen van rookmelders die zich in verschillende huizen bevinden. In het geval dat er brand uitbreekt bij de buren, weet jij hier gelijk vanaf. Dit betekent dat er bijtijds kan worden ingegrepen door omwonenden, mochten de bewoners van het desbetreffende huis zelf niet thuis zijn.

• Hoeveelheid brandmelders

Een belangrijke vraag die je jezelf moet stellen betreft het benodigde aantal brandmelders. Het minimale aantal rookmelders dat je in huis moet installeren om te voldoen aan de geldende normen voor brandveiligheid verschilt per woning. Hierbij is de vuistregel dat je uit moet gaan van één melder per verdieping. Hoe groter je woning, hoe meer melders je nodig hebt. In dat geval kan het lonend zijn om een pakket met meerdere apparaten te bestellen. Het aanbrengen van extra melders op andere locaties in huis kan de brandveiligheid tevens verder verhogen. Hier gaan we later verder op in.

Rookmelder verplicht in 2021?

Het is al langere tijd verplicht om in iedere nieuwbouwwoning rookmelders te plaatsen op grond van het bouwbesluit. Voor de bestaande bouw is dit op dit moment echter nog niet het geval. Het is echter wel zo dat er concrete plannen op tafel liggen om hier verandering in te brengen. Vanaf 1 juli 2022 wordt het namelijk ook verplicht om rookmelders aan te brengen in bestaande woningen. Dit is een recent initiatief van de Minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) Raymond Knops, die benadrukt dat rookmelders in alle woningen het risico op dodelijke slachtoffers van brand verminderen.

Op iedere verdieping van een zelfstandige woning met verblijfsruimten moet minstens één rookmelder worden opgehangen. In huizen waar losse kamers worden verhuurd, moet er zelfs een worden aangebracht in iedere kamer. Ook gangen die dienen als vluchtroutes behoren uitgerust te worden met een rookmelder. Zolderverdiepingen en kelders vormen een uitzondering op de regel, maar alleen in het geval dat zich hier geen verblijfsruimten bevinden.

• Bijkomende eisen

Een bijkomende eis is dat de rookmelders beschikken over de CE-markering en het EN 14604 certificaat. In het geval van rookmelders op netstroom komt daar ook nog het NEN 2555 certificaat bij. Bovendien mag het geen ionische rookmelders betreffen. Deze verplichtingen zijn ingesteld om de veiligheid van het apparaat te waarborgen. Van een rookmelder die voldoet aan alle vereisten kan je erop aan dat deze in alle opzichten optimaal functioneert, waardoor je er met een gerust hart vanuit kan gaan dat jouw woning voldoende beschermd is tegen brand.

Indien je je niet aan de nieuwe regels voor brandveiligheid houdt, riskeer je als huiseigenaar of verhuurder een boete van de gemeente. Bovendien zal je in de problemen komen als je brandschade meldt bij je verzekeraar. In dat geval bestaat er namelijk een grote kans dat je zelf voor de gemaakte kosten op moet draaien. De verwachting is dat deze eis binnen korte tijd zal worden vastgelegd in de polisvoorwaarden van alle grote Nederlandse verzekeraars.

Huiseigenaren hebben door de verlate ingangsdatum van de nieuwe wet ruim de tijd om rookmelders te instelleren. Daarnaast zorgt de soepele termijn ervoor dat er geen tekorten zullen ontstaan in de voorraden van leveranciers. Het mag echter duidelijk zijn dat je er goed aan doet om de rookmelders al te installeren ruim voordat de nieuwe regelgeving in werking treedt. Brandmelders verbeteren de brandveiligheid van een woning namelijk aanzienlijk, terwijl het een kleine moeite is. Het kost je niet veel geld, en je hangt de rookmelder bovendien in een handomdraai op.

Beste rookmelder of brandmelder: dit is onze Top 5
Wij stelden de onderstaande Top 5 samen met de beste brandmelders van dit moment. Hiermee stel jij je bezittingen veilig en voldoe je alvast aan de nieuwe verplichtingen voor de bestaande bouw.